Ödemiş'te katı atık meselesi…
Selim Şahan
Kent Konseyi ve Koza-Der, BiyoSun’un Ödemiş’te yapmak istediği ‘kapasite artırım’ talebine karşı çıkıyor. İki kurum ile birlikte ilçede örgütlü olan bazı sendika ve dernek temsilcileri de geçtiğimiz Pazartesi günü Kültür Merkezi’nde yapılan halkı bilgilendirme toplantısını protesto ettiler.
Çöp ve atık konusu benim de ilgimi çeker. Çünkü yaşadığımız alanlarla doğrudan ilgilidir ve yaşam kalitemizi belirler.
Projeyi önceden gördüm… Ve elbette ki ben de o bilgilendirme toplantısında idim. Kambersiz düğün olmaz…
Çöp üretiyoruz ve bunu nasıl yok etmeli veya bertaraf etmeliyiz!
Önemli soru…
Surdurulebilir uretim adlı internet sitesinde 2022 yılında yayınlanmış ‘Karanlığın İçindeki Işık: Sıfır Atık’ başlığı ile bir yazı gözüme çarptı.
“Ekonomik olarak hızla gelişen dünya, aslında aynı hızda artan atık miktarı ile de tükeniyor. Evren, insanlığın çöplüğüne dönüşmeden önce her türlü atığın azaltılması, hatta sıfıra indirilmesi zorunlu hâle geliyor.”
Doğrusu ilgimi çekti. Ödemiş'teki tartışmalara geçmeden bu yazıyı okumak istedim.
İsterseniz birlikte okuyalım ve sonra Ödemiş’e gelelim. Ama yazı, birkaç gün sürecek…
**
BİLİNÇSİZ VE DUYARSIZ
İnsan, var olduğundan bu yana sahip olduğu kaynakları tüm cömertliğiyle kendisi ile paylaşan dünyaya çok şey borçlu. Bugün, dünyanın sağladığı kaynakların yüzde 50’sinden fazlasını kullanıyoruz. Hem de bilinçsiz ve duyarsız bir şekilde. Dünya, sağladığı imkânlarla insanlığa her zaman bir çıkış yolu çiziyor olsa da bu yolun sonunda daima insanın yıkıcılığı ile karşılaşıyor. Sanki başka bir gezegen daha varmışçasına sorumsuzca yaşıyor ve gelecekte karşılaşmamız muhtemel birçok gerçeğe gözümüzü kapatıyoruz.
İKİ GEZEGEN YETMEYECEK
Nüfusu her geçen gün çoğalan dünyanın sanayileşme ile birlikte tüketim hızı da artıyor. Yani dünya, ekonomik olarak hızla gelişirken aslında aynı hızda artan atık miktarı ile de tükeniyor. Bu sarmal döngü sonucunda ise doğal kaynakları daha verimli şekilde kullanma ihtiyacı doğuyor. Dünya, insanlığın çöplüğüne dönüşmeden önce her türlü atığın azaltılması, hatta sıfıra indirilmesi zorunlu hâle geliyor. Çünkü eğer gelecek için şimdi bir adım atmaz ve pusulamızı sürdürülebilir olana çevirmezsek 2030 yılında, insanlığa iki gezegen bile yetmeyecek. Bu yüzden de son birkaç yıldır dünyanın gündeminde, üzerine ciddi projeler yürütülen bir konu var: Sıfır atık.
İSRAF ETMEDEN YAŞAMA
Doğayı koruyarak, doğal kaynakların kendini yenileme kapasitesine saygı duyarak, doğanın sunduklarının değerini kavrayarak, daha az, daha verimli ve israf etmeden yaşama fikri sıfır atık kavramının temel prensiplerini oluşturuyor. Sıfır atık özelinde, küreselde kararlı duruş sergileyenlerin sayısı her geçen gün artıyor olsa da ne yazık ki bu konuda daha hızlı ve net sonuç alabilmek için bireysel dönüşümün ilerisinde bir boyuta geçilmeli. Sıfır atık bilinci ancak bireyselin ötesine geçip, toplumsal hareketlenmeye evrildiğinde gelecek için etkili bir sonuca ulaşılabilecek.
SIFIR ATIK NEDİR, NE DEĞİLDİR?
Sıfır atık temelde, olabildiğince az atık oluşturmak, oluşan atıkları kaynağından ayrı şekilde biriktirmek ve bu atıkların doğaya geri kazandırılması için yürütülen çalışma işlemidir. Kaynakları daha verimli kullanarak israfın önlenmesini hedefleyen sıfır atık kavramında, atık oluşum sebepleri de izlenir. Sıfır atık stratejisi, aynı zamanda lineer ekonomi modelinden döngüsel ekonomiye geçişin de temsili olarak gösterilir. Lineer ekonomi modeli, “al, yap, at” düzleminde ilerlerken döngüsel ekonominin ana eylemi, “azalt, tekrar kullan ve geri dönüştür” üzerine kuruludur.
GERİ DÖNÜŞÜM
Sıfır atık, insanları daha az çöp ve atık üretmeye teşvik eden, işin sonunda ortaya çıkan atığı ve çöpü geri dönüştürerek ya da yeniden kullanarak atık üretimini azaltmayı hedefleyen bir süreç. Dolayısıyla da çöp arazisi ve çöp yakma gibi geleneksel atık yönetim süreçlerini, doğaya verdiği zarar nedeniyle yok sayıyor. Ürün üretim kısmını da kapsayan felsefe, üretimin sıfır atık felsefesine göre tasarlanması ile ürünlerin geri dönüştürülebilirliği ve kullanılabilirliğine fazlasıyla önem veriyor.
Etik, ekonomik, verimli ve vizyoner bir hedef olan sıfır atık, insanların yaşam tarzları ve uygulamalarını, sürdürülebilir doğal döngüde değiştirmeleri konusunda rehber oluyor. Sisteme doğru entegre edildiğinde gezegen, insan, hayvan veya bitki sağlığına tehdit oluşturan tüm kara, su ve hava olaylarını ortadan kaldırabilecek güce sahip olan sıfır atık, ülkelerin genel işleyiş sistemlerinde de radikal değişiklik yapılması anlamını taşıyor.
Yazıya yarın devam edelim
