Mualla Akgün

Yaşatmalı ve Korumalıyız

Mualla Akgün

Doğa kendi içinde, yaşam için bir denge  geliştirmiştir. Canlılar, insan ve hayvanlar, börtü böcekler, bitkiler, ormanlar, ağaçlar, su kaynakları denizler,  cevresiyle toprak içinde bir bütündür. Asıl olan dengenin bozulmadan sürdürebilirliğini sağlayabilmesidir.
Şehirleşme,Kentleşmenin getirdiği yer: Kamuyu,Yerel Yönetimleri  doğanın ve cevrenin korunması için daha farklı misyonlar yüklemiştir.
Tarihe, geçmişe bakarsak, Osmanlılar 19 yüzyıla kadar,günlük yaşantının bir parcası olarak hayvanlarla kedi köpeklerle birlikte, huzur içinde yaşamışlardır.. 
Osmanlı kedilerin beslenmesi için vakıflar kurmuştur.Mezarlarında hayvanların su içebileceği alanlar yapılmış, sokaklara su dolu kaplar bırakmışlardır. Yani insanlar, sokaktaki kedilerin köpeklerin  beslenmesi için düzenli olarak bağışta bulunuyorlarmış.Mancacı denilen kişiler hayvanlar için sakatat pişirir, bunları camilerin önünde ya da meydanlarda satarlarmış. Hayırsever insanlar, kediler ya da köpekler beslensin diye mancacıya para öderlermiş.
Burada dikkat çeken konu sakadatların pişirilmesidir. Günümüzde çiğ et,  çiğ tavuk,  çiğ sakatad, verilmekte maalesef sokak hayvanları saldırgan duruma gelmektedir. Avcı köpekleri, saldırgan olmaları için çiğ etle beslenmektedir.
Yeniçeri ocağını kaldıran Sultan II Mahmut moderleşme anlayışı ile  sokaklardan köpekleri yok etmeğe başlatmıştır. Köpekleri doğrudan itlaf etmek yerine halkın dikkatini çekmemek adına,  Marmarada Hayırsız Ada denilen adaya sürgün edilmiştir.. Kayıklarla beslemeye gidenler bir müddet sonra bu görevlerini  ihmal etmişlerdir. Köpekler açlıktan birbirlerini yemişlerdir.Katliam yapılmış sokaklarda gezen hayvan kalmamıştır. Dış Ülkelerde Amerikada bile haber yapılmıştır.
Yıllar sonra katliam yasası olarak anılan, sokak hayvanlarının ötenazi yapılması uyutulması yasası,30 temmuz 2024 tarihinde  TBMM kabul edilmiştir.Hayvanları Koruma Kanunu'nda değişiklik öngören teklife göre, başıboş sokak hayvanlarıyla ilgili yetki belediyelerde olacaktır..
Düzenlemeye göre başıboş sokak köpekleri kısırlaştırılacak, aşıları yapılacak, sahiplendirilinceye kadar bakımları barınaklarda sağlanacak. Teklifle"yakala-kısırlaştır-sal" metodu "Yakala-Kısırlaştır-Tut/Sahiplendir" olarak değiştirilmektedir.
Hayvan bakımevlerine alınan köpekler rehabilite edilenler sahiplendirilinceye kadar barınaklarda kalacak. Bunun için belediyeler 31 Aralık 2028'e kadar hayvan bakım evleri kurmakla ve mevcut bakımevlerinin koşullarını iyileştirmekle yükümlü olacaklardır..
Uygulamayı gerçekleştirmeyen yetkililere 2 yıla kadar hapis cezası verilebilecektir.
Teklifle evcil hayvanlarını terk edenlere ve sahipsiz hayvan popülasyonunu artıranlara da ceza kesilecektir. Sahiplendiği köpeği sokağa bırakanlar, hayvan başına 60 bin lira ceza ödeyecek, köpekleri şehir dışındaki boş arazilere bırakan Belediye ya da Derneklere de hayvan başına 50 bin lira ceza uygulanacaktır.
Teklifle, evcil hayvanlara yönelik dijital kimliklendirme süresi de uzatılıyor. Kedi ve köpek sahipleri, hayvanlarını en geç 31 Aralık 2025 tarihine kadar dijital kimliklendirme yöntemleriyle kayıt altına aldırmak zorunda olacaklardır.
Teklifle, Hayvanları Koruma Kanunu'nda değişikliğe gidilecek. Buna göre, Kanun'un amaçlarına "insan, hayvan ve çevre sağlığı gözetilmek kaydıyla" ifadesi eklenecektir.
Yaşam insanlar ve hayvanlar için haktır. Ödemiş antik kenti HYPAİPA da atlar kedi köpekler için hayvan hastanesi varmış. Antik dönemlerde bu hizmetlerin yöremizde verilmesi çok önemlidir.
Hayvan barınakları, sokak hayvanlarının bakımı, rehabilitasyonu ve sahiplendirilmesi gibi hizmetleri sağlayan kuruluşlardır. Barınakların sayısı zaman içerisinde artmış ve yaygınlaşmıştır. Bu barınaklar genellikle sokak hayvanlarına destek olmak amacıyla kurulmuş olup, gönüllülerin ve hayvanseverlerin desteğiyle faaliyet göstermektedir.
Uzman araştırma bilgilerine göre 4 ile 8 milyon arasında sokak hayvanı sayısından bahsedilmektedir.Sayı tam bilinmediği için, İlçeler ve İller bazında envanterler çıkarılmalı, sokaklarda  kaç adet hayvan var tesbiti yapılmalıdır.
Mevcut 252 adet hayvan barınağı var olduğu bilinmektesir. Toplam belediye sayısına bakarsak eğer 2028 kadar, 3 yılda yüzlerce barınağı  yapmak gerekmektedir. Belediyeler maddi kaynaklar açısından zor durum yaşamalarına rağmen, Hazine Arazilerinde orman su kaynaklarına yakın doğa içinde çözümler, birçok Belediyeye öncü olacaktır. 
TBMM oylamasında muhalefetin Hayvanları koruma kanunda değişiklik yapılmasına dair kanun teklifinde CHP 123, Dem 35, İyiP 26, Saadet 18 Deva 12, Tip 3, Demokrat Parti 2,Emep 2, Bağımsız 3, toplamda 224 vekil red,  Akp 224,  Mhp 39, kabul  toplam 273 vekil,katılmayan 95 vekil vardır. Bu yasa Cumhuriyet Halk Partisi’nin Grup Başkanvekillerinin, yönetiminin ve tüm milletvekillerimizin üstün gayretleri ve kararlığı olmasaydı ötanazi olarak geçip gitmişti.  Buradaki muhalefet toplumsal duyarlılık ile birleşti ve bir sürü geri adım atıldı.Ötonazi maddesi kaldırıldı.İt dalaşı yapan köpeklerde kuduz v.b rahatsızlıklar olabiliyor bu durumlarda insan ve diğer canlıların sağlığını korumak için  tedbirler alınmaktadır.
Sokak hayvanları sevgi birlikleri,barınma ve doğal yaşam alanları, kent ve kırsalla birleşerek bütünleşmelidir.
Hayvan haklarına gönül vermiş  hayvan severler,Gönüllüler,Gençler; ile Veteniner Hekimleri Odası ve veteriner hekimleri ile  birlikte  projeler üretilmeli, sivil toplum ödülleri,sivil topluma verilen  fonlardan kaynak yaratılmalıdır. 
Sivil toplumun öne çıkan faaliyetler proje ödülleri ,yenilikçi STK ödülleri kurumlara verilen fonlar araştırılmalıdır.
 Yasa ile belirlenen yakalama kısırlaştırma, yerinde bakım ve halkın bilinçlendirilmesi, farkındalılığın artırılması gerekmektedir.
Sokak hayvanlarının barınaklarda beslenmesi ,yeni modern beslenme usulu, kuru yaş mamalarla  çözümü zor olarak görülmektedir. Topluma mal olmuş geleneklerimizden hareketle:
 Evlerimizde, Ovalarımız ,bahçelerimizde çoğunluğumuz kedi köpekle bir arada büyüdük, bende aynı ortamlarda büyüdüm.
 Kedi,köpek ,deyince evlerin bitkisel artıklarıyla beslenen hayvanlar akla gelmektedir.barınaklarda hayvanların beslenmesinin sürekliliğinin sağlanması çok önemlidir. Aç bırakılan hayvanlar tüneller kazarak kaçmışlardı.Düğünlerimiz yemekli mandralarımız,büyük restoranlar,lakantalar,şirketler meyhaneler,kasaplar  artıkları ücretsiz olarak belediye tarafından toplanarak barınaklara götürülmesi yapılabilir..Cevre kirliliğini çöpleri de bu sistemle azaltabilimektedir. 
Can Dostlarımızı yaşatalım KORUYALIM
 

Yazarın Diğer Yazıları