Sigara konusunda farkındalık oluşturuyor

Aslen Kirazlı olup halen Kocaeli-Körfez Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nde çalışmakta olan edebiyat öğretmeni Nevzat Yüksel, toplumda sağlıklı yaşama ve sigara konusunda bir farkındalık oluşturmak amacıyla ‘Vatandaş Girişimi’ adıyla bir kişilik sessiz sedasız bir faaliyet yürütüyor.

Edebiyat öğretmeni Nevzat Yüksel, yazdırdığı iki tabelayı öğretmenevi ve hastane çevresi, park ve yürüyüş yolu gibi yerlerde sergileyerek, “sağlıklı yaşam, sigara ve yetişkin tavrı” konularında bir farkındalık oluşturmaya, toplumda bu konularda zaten var olan duyarlılığı artırmaya çalışıyor.

Öğretmen Yüksel, yürüttüğü çalışmayla ilgili olarak açıklamasında, “Bu çalışmaya bir önceki görev yerim olan Lüleburgaz’da başladım. Yazdırdığım iki tabelayı şehrin en hareketli bölgesi olan İstanbul Caddesi’nde kaldırımdaki bir çınar ağacının gövdesinin iki tarafına yerleştiriyor, kendim de hemen yan tarafında bir plastik sandalyeye oturup kitap okuyordum.

Daha sonra yine kendi hazırlayıp bastırdığım bir de broşür dağıtmaya başladım. Broşürün bir yüzünde anne-baba ve öğretmeni sigara içmeyen bir çocuğun ağzından yazılmış bir mektupla merhum Oktay Sinanoğlu Hoca’nın ‘Bye Bye Türkçe’ adlı kitabındaki bir yazısından küçük bir bölüm; öbür yüzünde de yine kendi kaleme aldığım küçük küçük metinler vardı. Broşürü herkese değil, ilgi gösterenlere veriyordum. Bu faaliyet, o zaman hem Lüleburgaz’daki yerel basında hem de ulusal basında ‘Duyarlı Edebiyat Öğretmeninden Örnek Davranış’ başlığıyla yer aldı.

Kiraz ve Ödemiş’te de yapıyor

Şimdi aynı çalışmayı hem görev yaptığım Kocaeli’nin Körfez ilçesinde hem de yaz tatili dolayısıyla geldiğim memleketim Kiraz’da ve Kiraz’a 25 kilometre mesafedeki Ödemiş’te yürütüyorum. Bu arada broşürün de ikinci baskısını yaptık. Şu farkla ki Lüleburgaz’daki ilk baskıda ‘Çocuk Yetiştirmeye Dair’ bölümü yoktu ve o zaman iki bin tane bastırmıştım. Bu ilaveli ikinci baskıya o bölümü de ekledim ve bu defa beş bin tane bastırdım. Broşürdeki mektubu yazmaktaki ilham kaynağımın da merhum Atalay Yörükoğlu Hoca’nın ‘Çocuk Ruh Sağlığı’ adlı harika kitabının sonunda yer alan meşhur ‘Pulsuz Dilekçe’ başlıklı yazısı olduğunu belirtmeliyim.

Şunu da belirtmeliyim ki bu faaliyeti yürütürken yanıma aldığım kitapların sayısını da artırdım. Bunlar; Beyaz Zambaklar Ülkesinde (G. Petrov), Kutadgu Bilig (Y. H. Hacip), Çocuk Eğitimi El Kitabı, Ana-Baba Okulu (H. Yavuzer), Çocuk Ruh Sağlığı (A. Yörükoğlu), Savaşçı (D. Cüceloğlu), Gençlerle Baş Başa (A. F. Başgil), Çocuk Kalbi (E. de Amicis), Küçük Kadınlar (L. M. Alcot) ve Öğretmenim Lütfen Bu Kitabı Okur musun? (H. Yılmaz) gibi öğretmenlik mesleğini ve anne babaları çok yakından ilgilendiren, çocuk eğitimi ve yetiştirilmesi konusunda çok faydalı olduğu bilinen kitaplar. Böylece bu kitaplar üzerinden de bir farkındalık oluşturmaya, iki faaliyeti eş zamanlı olarak birlikte yürütmeye çalışıyorum.

“Bir anda bırakamazlar ama…”

Bütün bunları söylerken yaptığım bu faaliyetle ülkedeki bütün tiryakilerin sigarayı bir günde bırakıvermesini elbette beklemiyorum. Esasen sigara içicilerinin kendi içlerinde birkaç farklı grup oluşturduklarını düşünüyorum. Şöyle ki: ‘Evet, herkes gibi ben de çok zararlı olduğunu biliyorum ama kokusu çok hoşuma gidiyor, içerken zevk alıyorum, onun için de bırakmak istemiyorum’cular grubu; ‘o beni bırakır, ben onu asla’cılar grubu; ‘içsem de olur, içmesem de’ciler grubu; ‘içmesek iyi olur ama alışmışız bir kere’ciler grubu; ‘aslında bırakmak istiyorum ama bırakamıyorum’cular grubu; ‘bırakacağım bırakacağım da yerine koyacak bir şey bulamıyorum’cular grubu; ‘bırakacağım ama bırakınca hemen kilo almaya başlıyorum’cular grubu; ‘istesem bu gün bırakırım’cılar grubu vb.

Aslında ben, hayatında hiç sigara içmemiş değil -ben de çocukluk yıllarımda babamın paketinden sigara aşırdım, delikanlılık çağlarımda arkadaş ısrarıyla zaman zaman bir tane yaktım- hiçbir zaman sigara tiryakisi olmamış biri olarak yukarıdaki gruplardan hangisinde yer alırlarsa alsınlar sigara içen insanların büyük çoğunluğunun sigarayı bırakmayı ciddi ciddi kafalarından geçirdiklerini, bu zararlı alışkanlıktan vazgeçmeyi samimiyetle istediklerini düşünüyorum ve bu insanların eğer bırakmayı isterlerse bırakabileceklerine de bütün içtenliğimle inanıyorum. Nasıl ki tiryakilik birden bire olmuyorsa bırakmanın da birden bire olmayacağını düşünüyorum.

Şu farkla ki tiryakilik, ilk sigarayla başlayıp giderek daha sıklıkla içilen bir süreçken bırakmak, söndürülen veya kırılıp atılan bir son sigara ile oluyor ancak ben, o son sigaradan önce epeyce uzun bir süre, beyinde/zihinde bir hazırlık evresi olduğunu düşünüyorum. Sanıyorum yapmaya çalıştığım şey de sigara içen insanların büyük bölümünün kafalarının bir köşesinde var olduğuna inandığım o hazırlık evresine katkıda bulunmaya çalışmak. Bırakanların sayısı arttıkça bırakmayı akıllarından bile geçirmeyenler de bir süre sonra bırakma konusunu düşünmeye başlayacaklardır.

Öte yandan yerlere tükürmeyi, çöp atmayı, küfrederek konuşmayı alışkanlık haline getirmiş insanların da bunlardan birdenbire vazgeçivermesini; yine yukarıda bahsettiğim kitapları henüz okuma fırsatı bulamamış meslektaşlarımızın, anne-babaların ve diğer yetişkinlerin bu kitapları hemen okuyuvermesini de elbette beklemiyorum. Bu da bir süreç meselesi ve ben bu sürece katkıda bulunmaya çalışıyorum.”

Dumansız bir dünya için

Öğretmen Yüksel, herkese açık ortamlarda sergilediği iki tabeladan Vatandaş Girişimi 1 ‘Çağrı’ başlıklı olanında “Nesillerimizin sağlığı için; bütün anne-babaları, öğretmenleri, doktorları, hemşireleri ve herkesi sigara konusunda daha duyarlı olmaya çağırıyorum. Yetişkinler olarak biz kendimize söz geçiremezsek çocuklarımıza ne diyebiliriz ki…’; ‘Vatandaş Girişimi 2 ‘Davet’ başlıklı olanında ise, “Dumansız beyinler, dumansız bedenler, dumansız evler, dumansız şehirler, dumansız bir ülke ve dumansız bir dünya için, hep birlikte, el ele gönül gönüle, var mısınız?” ifadeleri yer alıyor. Broşürde ise bunların dışında daha pek çok küçük metin var” dedi.

Şazenuş Keskin