Sermaye hareketleri

Sevgili okurlarım, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 18.11.2020 tarih ve 620448 sayılı yazısı ile Sermaye Hareketleri Genelgesi’nin “Kredi bakiyesinin hesaplanması” başlıklı 16/A maddesi ve “Finansal kuruluşlarca kredi açılması ve fon sağlanması” başlıklı 42. maddesinde değişiklikler yapıldı.

Bankalar ve faktoring şirketlerince ihracat ve transit ticaret işlemleri dışındaki işlemlere ilişkin doğmuş ve doğacak alacakların devralınması suretiyle firmalara döviz üzerinden kullandırılan fonlar, döviz kredisi olarak değerlendirilmektedir ancak bankalar ve faktoring şirketleri tarafından yurt içi ticaret işlemlerine ilişkin döviz cinsinden doğmuş ve doğacak alacaklar üzerinde teslimi devralınması durumunda işlem, döviz kredisi olarak değerlendirilmemektedir. İşlemin takibi için alacağı devralan banka veya faktoring şirketi tarafından Risk Merkezi’ne devralma tarihinde satıcı adına kredi kullandırımı bildiriminde bulunulmaktadır. Alacağın vadesi geldiğinde ise alacağın tahsil edilip edilmemesi dikkate alınmaksızın söz konusu tutarın satıcının kredi bakiyesinden düşülmesi için bildirimde bulunulmaktadır.

Yapılan değişiklik uyarınca işlemin takibi için Risk Merkezi’ne yapılacak bildirimin genelgenin “Döviz kredisi kullanımının genel kuralları” başlıklı 14. maddesinde belirtilen kurallara uygunluğun sağlanıp sağlanmadığına bakılmaksızın yapılacaktır.

Finansal kuruluşlarca kredi açılması ve fon sağlanması; finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketleri mevzuatına aykırı olmamak kaydıyla ve bu genelgenin 14. maddesinde belirtilen esaslara uygun olarak Türkiye’de yerleşik kişilere döviz kredisi kullandırabilirler.

Bankalar ve faktoring şirketlerince ihracat ve transit ticaret işlemlerine ilişkin doğmuş ve doğacak alacakların gayrikabili rücu olarak devralınması suretiyle firmalara döviz üzerinden kullandırılan fonlar, döviz kredisi olarak değerlendirilmez. Bu çerçevede yapılan kabili rücu işlemler ise döviz kredisi olarak değerlendirilir.

Bankalar ve faktoring şirketlerince ihracat ve transit ticaret işlemleri dışındaki işlemlere ilişkin doğmuş ve doğacak alacakların devralınması suretiyle firmalara döviz üzerinden kullandırılan fonlar, döviz kredisi olarak değerlendirilir ancak bankalar ve faktoring şirketleri tarafından yurt içi ticaret işlemlerine ilişkin döviz cinsinden doğmuş ve doğacak alacakların gayrikabili rücu olarak devralınması durumunda işlem, döviz kredisi olarak değerlendirilmez. İşlemin takibi için alacağı devralan banka veya faktoring şirketi tarafından genelgenin 14. maddesinde belirtilen kurallara uygunluğun sağlanıp sağlanmadığına bakılmaksızın Risk Merkezi’ne devralma tarihinde satıcı adına kredi kullandırımı bildiriminde bulunulur. Alacağın vadesi geldiğinde ise alacağın tahsil edilip edilmemesi dikkate alınmaksızın söz konusu tutarın satıcının kredi bakiyesinden düşülmesi için bildirimde bulunulur.

– Finansal kiralama işlemlerinde firmanın döviz gelirine bakılmaz.

– Anılan maddede yer alan hükümlere aykırı olmamak şartıyla finansal kiralama şirketlerinin Türkiye’de yerleşik tüzel kişiler ile yurt dışında yerleşik kişilerle yapacakları finansal kiralama işlemlerine ilişkin bedeller, döviz üzerinden belirlenebilir. Döviz üzerinden belirlenen finansal kiralama işlemlerine ilişkin tutarlar, kredi bakiyesi hesaplamasına dahil edilir.

Kredi bakiyesinin hesaplanması;

Döviz geliri olan ve Türkiye’de yerleşik kişilerden kredi kullanım tarihinde kredi bakiyesi 15 milyon ABD dolarının altında olanlar, kullanmak istedikleri kredi tutarı ile mevcut kredi bakiyesi toplamının son üç mali yılın döviz gelirleri toplamını aşmaması kaydıyla döviz kredisi kullanabilmektedirler.

04.09.2020 tarihinde Sermaye Hareketleri Genelgesi’ne eklenen 16/A maddesinde ise Türkiye’de yerleşik kişilerce yurt içinden veya yurt dışından mevzuata aykırı bir şekilde kullanıldığı tespit edilen döviz kredilerine ilişkin tutarların da krediyi kullanan, Türkiye’de yerleşik kişinin kredi bakiyesi hesaplamasına dahil edileceği ancak aykırı kullanıma ilişkin tutarın eklenmesi ile kredi bakiyesinin 15 milyon ABD dolarını aşması durumunda aykırı kullanımdan kaynaklanan tutarın aşıma neden olan kısmı kredi bakiyesi hesaplamasında dikkate alınmayacağı belirtilmektedir.

Bildirime ilişkin tutarın eklenmesi ile kredi bakiyesinin 15 milyon ABD dolarını aşması durumunda bildirim tutarının aşıma neden olan kısmı kredi bakiyesi hesaplamasında dikkate alınmayacağı açıklanmıştır.

Türkiye’de yerleşik kişilerce yurt dışından kullanıldığı tespit edilen döviz kredilerine ilişkin tutarlar, krediyi kullanan ve Türkiye’de yerleşik kişinin kredi bakiyesi hesaplamasına dahil edilir ancak aykırı kullanıma ilişkin tutarın eklenmesi ile kredi bakiyesinin 15 milyon ABD dolarını aşması durumunda aykırı kullanımdan kaynaklanan tutarın aşıma neden olan kısmı kredi bakiyesi hesaplamasında dikkate alınmaz.