Prof. Dr. Çağrı Erhan: 'Hankendi olmadan Karabağ'ın bütünlüğü sağlanamaz'

Hankendi’nin Karabağ’ın arsa bütünlüğünü sağlaması ve Azerbaycan’ın güvenliği açısından anahtar önemi var. Altınbaş Üniversitesi Rektörü ve Uluslararası İlişkiler Uzmanı Prof. Dr. Çağrı Erhan, Azerbaycan’ın Karabağ’a düzenlemiş olduğu operasyonu değerlendirerek, “Şehrin namına güçlü bakılınca hakiki Türkçe bulunduğunu görüyoruz. Geçmişte oradaki siyasal binanın başkenti yerinde bulunan Hankendi olmazsa, Karabağ’ın arsa bütünlüğü ve güvenliği sağlanamaz. Nihai hedef, Hankendi’de denetimi getirmek olmalı” sanarak konuştu.

İkinci Karabağ savaşı, Rusya’nın arabuluculuğunda Ermenistan’la Azerbaycan ortada imzalanan birlikte mütareke anlaşmasıyla sona ermişti. Bu beceri namına sonuncu birlikte sulh anlaşması değildi. Esas namına Ermenistan’ın bundan sonraları Azerbaycan’ın arsa bütünlüğünü tanımasını ve Azerbaycan vatandaşlarını maksat meydan rastgele birlikte harekete dayanak vermeme taahhüdünü havi birlikte mütareke anlaşmasıydı. Prof. Dr. Çağrı Erhan, buna karşın Azerbaycan toprakları içerisindeki Karabağ’ın en ehemmiyetli kenti Hankendi ilkin peyda etmek az daha birtakım bölgelerinde, ayrılıkçı Ermeni yıldırı gruplarının silahlanmaya bitmeme ettiklerini, mevzilendiklerini ve en önemlisi de aracısız doğruya Azerbaycan çırçıplak vatandaşlarına ve asayiş güçlerine mayınlı saldırılar düzenlemeye başladıklarını kaydetti. Azerbaycan’ın, ateşkesin başlamasından itibaren 300’den birlikte tomar vatandaşının bu saldırılara kurban gittiğini defaatle açıklayarak, Ermenistan’dan bu hareketleri durdurmasını istediğini hatırlattı.

“En akıbet birlikte saldırıda 6 Azerbaycan yurttaşı martir oldu. Azerbaycan da bunlara birlikte ’dur’ buyurmak düşüncesince bu adımı atmaya değişmeyen vermiş kabilinden gözüküyor” diyen Çağrı Erhan, kökeninden bu operasyona harp denilemeyeceğini, Azerbaycan düşüncesince birlikte iç asayiş ve anti yıldırı operasyonu bulunduğunu tabir ederek, “Anti yıldırı operasyonu arsıulusal ahbaplık açısından baş döndürücü ehemmiyetli birlikte kavram. Artık dü ülkenin toprakları üstünde devam eden birlikte harp değil. Azerbaycan, bugün Karabağ’ı kendi toprağı namına tanımlıyor. Anayasal namına kendisinin birlikte parçası bulunan bu bölgede, yönetimlerine huzur anayasal düzeni değiştirmeye çevrik birlikte silahlı cereyan bulunan bulunduğunu söylüyor. Teröristlere huzur başlatılan bu operasyonun, yarıcı cereyan ortadan kaldırılana denli bitmeme edeceği anlaşılıyor” açıklamasını yaptı.

Ermenistan’daki gösteriler, dalavere değişikliğine illet kabil mu?

Erhan, Ermenistan’da Paşinyan yönetimine müteveccih süregelen protestolara da değindi. Paşinyan’ın ikinci Karabağ savaşının arkası sıra da koyu eleştiriler aldığını hatırlatan Erhan, “Ama peşi sıra meydana getirilen seçimleri kazandı. Paşinyan’ın görevden uzaklaşmasını ve Karabağ’ı gene ele etmek talip partiler, gruplar var. Paşinyan’ın bunlara direnecek gücü varmı göreceğiz” dedi.

Türkiye ne istiyor?

Prof. Dr. Erhan, başka taraftan Ermenistan’ın 20 yılını değerlendirerek; ayrımsız çağda Azerbaycan ve Gürcistan’ın katettiği yola özen çekti. Ermenistan’ın daim namına nüfusu azalmış, canlı nüfusun ülkede kalmayı istek etmediği ve haricen mevrut yardımlara yayımcı birlikte yurt biçimine geldiğinin altını çizen Erhan, kusursuz Ermeni vatandaşlarının, Türkiye’nin çağrılarına gerçekte bu aşamada kulak verdiklerini tabir etti. Erhan, “Türkiye diyor ki, Azerbaycan’ın arsa bütünlüğünü tanıyın. Egemenliğinde gözünüz olmadığını tabir edin. Siz de bu Kafkasya’da açılan bolluk havzasının birlikte parçası olun. Azerbaycan’la ilişkilerinizi normalleştirin ve sulh anlaşması yapın. O devir siz de buradaki muvasala ağının, erke iş birliğinin birlikte parçası olursunuz. Türkiye ile sınırlar açılır ve tecim yaparsınız. Ermenistan içinde küçümsenmeyecek sayıda insan, bu çağrılara kulak veriyor. Dolayısıyla bulunan yönetimi devirmeye çevrik çabaların karşısında da kalacak bulunan birlikte kol var. Ama gine bugünden sezmek baş döndürücü zor” niteleyerek ehemmiyetli bilgiler verdi.

Rusya’nın tutumu ne olacak?

Önümüzdeki günlerde Rusya’nın pozisyonunun baş döndürücü ehemmiyetli olacağını vurgulayan Erhan, Rusya’nın Paşinyan’ın Batı’ya baş döndürücü birlikte tomar yaklaştığını düşünerek, devrilmesi düşüncesince içerideki ayrılıkçı gruplara dayanak olması biçiminde ağır birlikte sıkıntıyla huzur karşıya kalabileceğine ayraç etti. Erhan, Rusya’nın, Azerbaycan operasyonuna müteveccih nite birlikte balans politikası izlediğine ilişkin görüşlerini şu ifadelerle dile getirdi:

“Geçen sene Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev’in birlikte Moskova ziyareti oldu. O görüşme esasında baş döndürücü birlikte tomar bizim gündemimizde arsa almadı. Ama Rusya ile Azerbaycan ortada baş döndürücü ehemmiyetli birlikte barışma imzalandı. Bu barışma askeri iş birliğini de öngörüyordu. Rusya’nın Azerbaycan’ın arsa bütünlüğünü tanıdığını ve bildirme ettiğini üstenme dibine alıyordu. Bugün, bu barışma daha sonra Rusya’nın Azerbaycan’a bakışının adım adım değiştiğini gördük. Çünkü onlar da şunun farkındalar. Ermenistan yanında, doğrusu nahak yere birlikte işin ardında koşan birlikte ülkenin yanı sıra dururlarsa Azerbaycan kabilinden birlikte ülkeyi kendilerinden uzaklaştırabilirler. Bu dizi eylem öncesinde de Moskova ile Karabağ üzerine muktezi istişareler mamul ve operasyonun kapsamı, maksadı, amacı üstünde antant sağlanmış kabilinden gözüküyor. Dolayısıyla bundan böyle Karabağ’ın ağız ağıza Ermeni ayrılıkçılarından arındırılması hususunda Moskova’dan rastgele birlikte huzur çıkışının olacağını beklememek gerekir.”

Operasyonun Birleşmiş Milletler 78. Genel Kurul toplantısına denktaş gelmesine de yer veren Erhan, acemi birlikte harp mı başlıyor tartışmalarının olabildiği birlikte ortamda, Azerbaycan yetkililerinin, amaçlarını kusursuz namına kürsüden üslup fırsatı bulduklarını belirtti.

Kaynak: IHA