Mimar Sinan’ın Günümüze Örnekliği

İstanbul’un Fatih ilçesinde yer alan Şehzadebaşı Camii, Kanuni Sultan Süleyman’ın Saruhan Beyi iken 22 yaşında ölen oğlu Şehzade Mehmet için Mimar Sinan’a yaptırmıştır… Caminin yapımı 1544-1548 arasında 4 yılda tamamlanır… Mimar Sinan daha sonraları yaptığı bir değerlendirmede “Şehzadebaşı çıraklık, Süleymaniye kalfalık, Edirne Selimiye de ustalık eserimdir” der…

Aradan asırlar geçer ve caminin havale/çevre duvarlarında bulunan kapıların üzerindeki kemerleri oluşturan taşlarda yer yer çürümeler başlar. Caminin genel restorasyon çalışmalarına bu kemerlerinde yenilenmesi de vardır.

Restorasyon çalışmasında görevli olan bir inşaat mühendisi yaşadıklarını şöyle anlatır:

Biz inşaat fakültesinde teorik olarak kemerlerin nasıl inşa edildiğini öğrenmiştik fakat taş kemer inşaatı ile ilgili tecrübemiz yoktu… Kemerleri nasıl restore edeceğimiz konusunda ustalarla toplantı yaptık…

Sonuç olarak kemeri alttan kaplayan bir tahta kalıp çakacaktık… Daha sonra kemeri yavaş yavaş söküp yapım teknikleri ile ilgili notlar alacaktık ve yeniden yaparken bu notlardan faydalanacaktık. Kalıbı yaptık. Sökmeye kemerin tam ortasında bulunan kilit taşından başladık. Taşı yerinden çıkardığımızda iki taşın birleşme noktasında silindir bir boşluğa yerleştirilmiş bir cam şişeye rastladık.

Şişenin içine dürülmüş beyaz bir kâğıt vardı. Şişeyi açıp kâğıda baktık. Osmanlı Türkçesiyle bir şeyler yazıyordu. Hemen bir uzman bulup okuttuk. Bu Mimar Sinan tarafından yazılmış bir mektup idi.

Mektupta “Bu kemeri oluşturan taşların ömrü yaklaşık 400 senedir. Bu süre içinde taşlar çürümüş olacağından siz bu kemeri yenilemek isteyeceksiniz. Zamanla yapı teknikleri de değişeceğinden bu kemeri nasıl inşa edeceğinizi bilemeyeceksiniz. Bu mektubu size, bu kemeri nasıl inşa edeceğinizi anlatmak için yazdım.” diyor ve tamir aşamalarını anlatıyordu.

Evet, bu mektup bir insanın nasıl kalıcı bir iş yapabileceğinin bir örneği. Bir ömre değil asırlara hitap etmenin, asırları aşarak ahirete uzanan işler yapmanın örneği…

Mimar Sinan’ın taşın ömrünü bilmesi, 400 sene dayanacak kâğıt ve mürekkep kullanması…

Bundan ziyade 400 sene sonrasına çözüm üreten bir sorumluluk duygusu…

Ve bu eserden çıraklık eseri olarak söz etmesi…

İşini iyi yapan ve ‘benden sonrası tufan’ anlayışından uzak sorumluluk sahiplerine selam olsun!