KALKINMANIN İTİCİ GÜCÜ DEMOKRASİ VE KOOPERATİFLERDİR!-12 (Hindistan-1)

“Tarım kredi kooperatiflerinin ilki olan Tekir Kooperatifi’nin muamelesinin bittiğini sevinerek öğrendim. Bu kooperatifte bir sayılı üye olarak bulunmamı muhabbetle yad etmenize teşekkür ederim. Tarım kredi kooperatiflerinin az zamanda bütün yurdu kaplamasını başarı ve gayretlerinizden bekliyoruz.”

KEMAL ATATÜRK-13 Temmuz 1936

(Atatürk’ün Celal Bayar’ın

kutlama telgrafına yanıtı.)

Bu düzenlemelerden ve kaydedilen ilerlemelerden Atatürk son derece memnun kalmış, kendisi de bir Tarım kredi kooperatifi kurarak çiftçiye yol göstermiştir.

Atatürk, 1925 yılında Mersin’e yaptığı bir ziyaret sırasında Silifke’nin Tekir köyünde bulunan Tekir Çiftliği’ni görmüş ve burayı satın almaya karar vermiştir. 30 Haziran 1936 tarihinde Atatürk, Tekir Çiftliği’nin etrafında bulunan 36 üreticiyle birlikte Ziraat Bankası’na bir dilekçe vermiş, Tekir Çiftliği’ni de içine alan bölgede bir Tarım kredi kooperatifi kurmak istediklerini beyan etmiştir. Kuruluş işlemlerinin tamamlandığını Atatürk’e İktisat Vekili Celal Bayar, bir telgraf çekerek bildirmiştir. Atatürk, bu telgrafa verdiği cevapta konuyla ilgili sevincini dile getirmiş, tarım kredi kooperatiflerinin az zamanda bütün yurdu kaplamasını dilemiştir.

İktisat Vekili Celal Bayar, yıllar sonra Karınca Dergisi’ne verdiği bir röportajda Atatürk’e bu kooperatife ortak olma fikrini kendisinin verdiğini söylemektedir. Atatürk de bu teklifi onurlandırmış, çiftçilerle işbirliğini ileri bir adıma taşımıştır.

Bu davranışıyla Atatürk, hem kooperatifçiliğe olan inancını göstermiş hem de çiftçiye bu konuda ışık tutmuştur.

Günümüzde Tekirçiftliği Tarım Kredi Kooperatifi Silifke’ye taşınmış, adı da Atatürk Tekir Tarım Kredi Kooperatifi olarak değiştirilmiştir.

Asya’da nüfusunun büyük bir bölümünün kırsal kesimde yaşadığı Hindistan’dayız:

• Nüfusunun yaklaşık % 70’i kırsal alanda yaşayan Hindistan’ın ekonomisi tarıma

dayanmakta. Hindistan hükümeti, tarımsal alanda kalkınmayı kooperatifler yoluyla gerçekleştirmeyi hedeflemekte. Bunun için etkili ve etkin bir kooperatifçilik anlayışına sahip. Kooperatifler, ülke ekonomisinde ayrı bir sektör olarak değerlendirilmekte. Hint kooperatifçilik hareketinin yüz yıllık bir geçmişi var.

• Başlangıçta Hint kooperatifçilik hareketi, 19. yüzyıl başlarında çiftçileri

tefecilerin elinden kurtarmak ve fakirliği önlemeye karşı bir duruş sergilemiş. İngilizlerin sömürgesiyken çiftçilerin koşullarını iyileştirmek için Hindistan Sorumlusu Sir Fredrick Nicholsun, ekonomik güç birliği sağlayan Raiffeisen Modeli’ni önermiş. Ardından da kredi kooperatiflerinin kurulması sağlanmış. Hint kooperatifçilik tarihinde en önemli gelişme, 1904’te kabul edilen “Tarımsal Kredi Kooperatifleri Kanunu” olarak gösterilebilir. Bu kanunla tüm kooperatifler, tüzel kişilik kazanmış. Ayrıca o dönemde kıtlığı önlemek ve çiftçilerin borçlarını karşılamak amacıyla “Kıtlık Komisyonu”nun çiftçilere kredi vermesi sağlanmış. 1. Dünya Paylaşım Savaşı sonrasında Punjab, Madras ve Bombay Arazi İpotek Banka Kooperatifleri kurulmuştur.

• 1947’de bağımsızlığını kazanmasından sonra kooperatifçilikte gözle görülür

büyüme olmuş. Yerel kooperatif bankaları, sanayi işçileri kooperatifleri, üretim ve konut kooperatifleri kurulması ve kooperatifçilik eğitimi verilmesi gibi konular ağırlık kazanmış ilk Beş Yıllık Plan’da (1951-1956). İkinci Beş Yıllık Plan’da (1956-1961) kooperatifçilik ulusal politikanın ana amaçlarından biri olarak belirlenmiş.

• Kooperatifçilik hareketini tümüyle temsil eden Hindistan Milli Kooperatifler

Birliği, günümüzde köylerin % 99’unda varlık göstermekte. En son verilere göre, yaklaşık 600 BİNe yakın kooperatif ve yaklaşık 250 MİLYON kooperatif ortağı bulunmakta. Şeker üretiminde, tezgah dokumada ve depolama tesislerinde kooperatifleşme % 50 gibi yüksek bir oranda. Gübre dağıtımı ve buğday üretiminde kooperatifleşme % 30’larda, gübre ve pamuk üretimiyle balıkçılıkta %20’ler düzeyinde.

SÜRECEK

KAYNAKLAR:

– G-20 Ülkelerinde Kooperatifçilik, T:C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü yayını, 2015, Ankara.

– http://koop.gtb.gov.tr/ Erişim: 2.5.2020-23:32

– https://ticaret.gov.tr/kooperatifcilik/kooperatifler-hakkinda-bilgiler/tarihce – Erişim:2.5.2020-23:21

– http://apelasyon.com/Yazi/889-ataturk-ve-kooperatifcilik, Erişim tarihi:03.04.2020-19:51