'İyi hal belgesi' krizi

Yenikiraz.com yazarı Turgay Kılıç’ın haberine göre; Huzurlu ve daha güvenilir bir çalışma ortamı arayan sağlık çalışanları, denklik alma gayretiyle çalışmalarını yurtdışından devam ettirmenin yollarını arıyor. Sağlık çalışanları hastane veya kliniğinde şiddete maruz kaldığından çareyi ülkeyi terk etmekte buluyor. Türk Tabipleri Birliği’nin (TTB) ‘İyi hal belgesi’ raporuna göre, her ay binlerce doktor ‘İyi hal’ başvurusu yaptığını ve güvenli ortamda çalışmak için yurtdışına çıkmak istediğini belirtiyor.

SAĞLIK ŞİDDETİ

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), şiddeti, ‘fiziksel güç veya kasıtlı bir tehdit veya gerçeklik biçiminde bir başkasına uygulanması sonucunda maruz kalan kişide yaralanma, ölüm ve psikolojik zarar yol açması, açma olasılığı bulunması’ şeklinde ele alıyor. “Sağlıkta Şiddeti Önleme Politikasının Mediko-Sosyal ve Yasal Dinamiği” başlıklı SETA raporuna göre, Türkiye’deki sağlık çalışanlarının şiddete maruz kalma oranı yüzde 49-91 arasında seyrederken şiddetten ruhsal olarak etkilenme oranı da yüzde 36-92 olarak belirlendi. 2016-2017 yılındaki veriler, “Beyaz Kod” ihbarıyla her gün ortalama 30 sağlık çalışanının şiddet gördüğü, “Beyaz Kod” verilerine göre de 2016’da fiziksel şiddet sayısı 3 bin 553, sözel şiddet sayısı 8 bin 386’dır. Bu da bir yıl içerisinde 11 bin doktorun sözlü ve fiziksel şiddete maruz kaldığını gösteriyor.

KRİTİK ARTIŞ

TTB, Ağustos ayı itibarıyla yayımladığı ‘İyi hal belgesi’ sayılarında şaşırtıcı derecede artış görüldü. 2012 yılında 27 sağlık çalışanının can güvenliğinin tehdit edildiği üzerine ‘İyi Hal Belgesi’ başvurusunda bulunurken 11 yıl sonra aynı belgeye başvuru yapan sağlık çalışanı sayısının 1937 adet artarak 1964’e çıktı.

Korkutucu bir artışın olduğuna değinen TTB İzmir Şubesi Başkanı Dr. Süleyman Kaynak, İyi hal Belgesinin TTB tarafından verildiğine işaret ederek “Hekimlerin yurt dışında iş bulması halinde gereken şartların yerine getirilmesiyle verilen bir belgedir. Yabancı ülkeler İyi hal belgesini hükümet dışı bir kurumdan talep ediliyor. O nedenle de Türk Tabipleri Birliği ve Tabip Odaları dikkate alınıyor. Bu belgede de hekimlerin mesleki ve kişisel herhangi bir etik dışı durum ile karşılaşıp karşılaşmadığına bakılıyor” dedi.

DÜZENSİZ GÖÇ ETKİSİ

Türkiye’ye gelen herhangi bir sağlıkçıdan ‘İyi hal belgesi’ talep edilmediğine de dikkati çeken Dr. Kaynak, “Dünyada en fazla düzensiz göç olayının yaşandığı ülkeyiz. Dışarıdan göç yoluyla gelen sağlık personeli kendini ‘doktor ve hemşire’ olarak tanımlıyor. Fakat sağlık bakanlığı tarafından dışarıdan gelen sağlıkçılar için ne diploma ne diploma denkliği ne de iyi hal belgesine benzer denklik belgesi istiyor” dedi.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın 4 bin sağlık personelinin dışarıdan göç yoluyla istihdam etmesine ilişkin açıklamalarda bulunan Dr. Süleyman Kaynak, “Dışarıdan istihdam edilen sağlıkçılar için hiçbir bilgileri yok. Türkçe denkliği, diploma denkliği ve iyi hal belgesi talebinde bulunmuyor” dedi. Öte yandan Koca’nın e-reçetem için 5 ayrı dilde Arapça’yı da eklemesi üzerine yaptığı açıklamalara şunları ekledi: “Diploma denkliği aranmaksınız alınan sağlıkçının reçete yazmada veya ciddi yazışmaları yapmada imkan tanımış olacaktır.  Bu da sağlık istihdam edilen personellerinin Türkçe bilmediklerini ve ülkedeki sağlık mevzuatının düzensiz göçmenlere uyarlama mevzuatının yapılmış olduğunu anlıyoruz.”