YUNUS EMRE ve ULUBORLU-1

 '1971-1991, UNESCO'nun, 'Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu'nun iki kez 'Dünya Yunus Emre Sevgi Yılı' ilan edişi Türkiye'nin onurudur. Katılan ülkelerin ilgisi; asırlardır Yunus'un sevgili insanlığındandır' cümlesiyle başlamış ÖNSÖZ'e Ayşe Aysel Solmaz (Güntürkün).

Yazar, 'Mevlna; aşkım. Bilim; irkim. Hz. Muhammet; ehlim. Atatürk; ilkem. Türkiye; ülkem. Isparta; vilayetim. Uluborlu; ilçem. Dünya; dirim. Hakk'tan aldığım doğruculuk felsefemi halka vererek dönerim.'(s.32) diyerek kendini tanımlıyor. Apaçık, dosdoğru ve yalın biçimde.

Eserinin daha ilk sayfasında 'YUNUS EMRE'YE ÇAĞRI'da bulunuyor. Toplam on kıtadan oluşmuş her biri beşli 50 mısrayla. Tekrar tekrar okunmalı, yazarı ve eserini daha iyi anlayabilmek/kavrayabilmek için. Kelimenin tam anlamıyla bir vecd (ilahi anlamda kendinden geçme ve ilahi aşk coşkunluğunu yaşama) içinde yazılmış. Yılların biriktirdikleri/birikimleri, bir çağlayan olup duru bir ırmak sadeliğinde akıvermiş kağıda. Salt son mısraları paylaşsam bile yeter: 'Esriğim ayıp değil; ermeye elif gerek. / Odunda yanıp pişmeye hedef gerek. / Sevgi felsefene tel tartısız sarraf gerek. / Gürül gürül şiirine ahiden etraf gerek. / Kış uykuluya tarihini fısıldayan lf gerek. / Yapış elimden; cehli korkudan kof gerek. / Kendini sende bulayanlar müsrif gerek. / Yarının kayıp değil, y da el insaf gerek. / İlimle irfanı fark etmeyene esef gerek. / Kanıtı yer yazıtsız sanrılılara telef gerek.'

*****

Yazar, 27 yıl fiili olarak öğretmenlik yapmış. Sonrasında birikimlerini elimdekiyle birlikte 12 kitaba dönüştürmüş. Pek çok dil, sanat ve edebiyat dergisinde, yerel gazetelerde yazılar yazmış. Edebiyat, dil, eğitim ve kültür amaçlı pek çok derneğe katılmış, deneyimlerini paylaşmış, katkı sunmuş. 700. doğum yılını kutladığımız Yunus Emre'ye doğduğu ve hiç kopmadığı memleketi Uluborlu temelli 'Araştırma ve Keşif' yolculuğuna çıkmış. 'Halktan bir kadın olarak yedi asır sonra karşısına çıkan Yunus bilgilerini derinden araştırıp yazarken akademisyen ve tarihçi olmadığının bilincinde' olduğunu başlangıçta vurgulamış. Bu vurguyu göz ardı etmeden eserini okumaya çalıştım.

*****

'Yûnus Emre ve Uluborlu'(*)  'Hamidoğulları Beyliği Başşehrinde Yunus', 'Dost İlinin Arsevi Perdesi Açılıyor', 'Bir Avuç Vatan Topraklı Nesiller' ve 'Emrem Yunus'la Harmanlı Hamideli' adlı toplam dört bölümden oluşuyor. Her bölüm, ara başlıklı parçalarla sunulmuş. Bu da okuru sıkmamak adına iyi olmuş. Eser, 'Sözlük, Kaynakça, Teşekkür' ile son bulmuş. 'Şehirde yaşayan yazarı; Uluborlulu ve ilgili akademisyenlerle halkın bilgi verisi, kaynakları irdeleyişi, fotoğraf ve şiirleriyle 'Bizim Yunus'a ulaştırmış.'(s.8)

*****

Yazar, Eskişehir doğumlu Yunus'un Uluborlulu olduğunu, kentin tarihçi akademisyenleri, halktan elde edilen bilgiler ve anılar ile yerli ve yabancı diğer uzman ve bilim insanlarının kaynakları ışığında Yunus'un dizelerindeki izleri tek tek bulunup gösterilerek keşfedilir. Belediye arşivinden ve kendi çabalarıyla elde edilen 161 fotoğrafla tanıklık edilir. Yunus'un 'Şar yaşamı, kalıtları, şiiriyle ilişkilidir. Şehirde yaşamayanlar bunu çözemeyebilir' diyerek yazar, uyarısını daha ÖNSÖZ'de yapar. Bu nedenle, okudukça Uluborlu'yu tanımak isteği duydum. Sizin de aynı şeyleri hissedeceğinizi sanıyorum.

*****

Yazar, kapak desenine varıncaya kadar hazırlayıp düşündüğü eserinde Uluborlu'nun Yunus ile olan birlikteliğinin yanında daha geniş bir tanıtımını da yapar. Şöyle ki kentin yol yapımı nedeniyle antik kentlerinin toprağa gömülüşünü, yeni yerleşimi sırasında kaybedilen değerlerin, çalınan tarihi ve kültürel mirasların, folklorik öğelerin, Selçuklu döneminden günümüze kadar yaşadıklarının ince, eleştirel, sıcak ve kapsayıcı dökümünü çıkarır. Verdiği mücadeleden, yetkililere yaptığı çağrılardan söz eder.

*****

Ayşe Aysel Solmaz (Güntürkün), doğduğu topraklara dört elle ve tüm kültürel bilgi ve bilinciyle sahip çıkar. Anadolu'nun her köşesinde kendince çırpınan aydınlardan yalnızca birisidir. Hayranlık duymamak mümkün değildir.

__________________

*Ayşe Aysel Solmaz (Güntürkün), YÛNUS EMRE ve ULUBORLU, Araştırma ve Keşif, Etki Yayınları: 776, 1. Basım, Şubat-2021, İzmir, 356 sayfa.

SÜRECEK…

14 Haziran 2021