Yeni bir bitki: Chia

Son zamanlarda adı sıkça duyulan ve bana yöneltilen sorular arasında açık ara farkla öne geçen 'Chia' adlı minikler için bir yazı yazmak boynumun borcu oldu. Sizler için yazdım, keyifli okumalar efendim.

Chia nedir?

Protein, yağ ve lif içeriği oldukça zengin olan bir bitki tohumudur. Bu tohum Kuzey Afrika'da yetişen Salvia Hispanica (bir adaçayı türü)cinsi ağaca aittir. Tarihte ilk olarak M.Ö. 3500'lü yıllarda Aztekler ve Mayalar için önemli bir besin kaynağı olan chia, eski Maya dilinde 'güç-kuvvet' anlamına geliyormuş. Avrupa ve Amerika'da günden günde popülerliği artan bu besin ülkemizde ise son birkaç yılda yeni yeni tanınmaya ve tüketilmeye başlandı.

Özellikleri neler hemen bakalım:

*Bu bitkinin tohumları bitkisel Omega-3 bakımından zengin, hatta bitkiler arasında en yüksek oranda Omega-3 içeren keten tohumundan ve Omega-3 deposu olarak bilinen somondan da daha yüksek oranda Omega-3 içeriyor.

*Chia, beyaz ve siyah renkte olabilir. Besin değeri açısından iki renk de aynıdır fakat kahverengi chia olgunlaşmamış halidir ve tüketilmemelidir.

* Hastalıklara ve yaşlanmaya sebep olan serbest radikallerle savaşmak için bol miktarda antioksidan içermektedir. (Antioksidanlar kansere karşı koruyucularımızdır)

*Ortalama 1 yemek kaşığı chia: 70 kalori, 2 gram protein, 5 gram yağ, 6 gram karbonhidrat ve 6 gram lif içerir. Kalsiyum, demir ve magnezyum içeriği yüksektir. Ayrıca çinko, vitamin B1 (Tiamin), vitamin B2, vitamin B3 (Niasin) ve de potasyum içermektedir.

*Karbonhidrat içeriği, çözünmez lif adı verdiğimiz yani vücutta tamamen yıkıma uğramayıp doğrudan dışarı atılan cinste yapıdan oluşur. Bu şekilde sindirim sistemine yardımcı olur ve insülin salınımını etkilemez.

*Yüksek lif kaynaklı chia tohumları; ağırlığının 10-12 katı su çekme özelliğine sahip olduğundan jel kıvamına gelerek midede doygunluk hissi yaratır. Bu sayede doygunluk hissi ile ilgili problem yaşayanlarda zayıflama programlarına uygun miktarda ilave edilebilir.

Chia kilo verdirir mi?

En can alıcı madde burası, gözleriniz bunu arıyordu biliyorum. Bu yüzden bilimsel verileri açıkça eklemek istedim. Evet chia tohumunun kilo vermeye katkısı olduğu yönünde düşünceler var ama bunun sebebi az önce bahsetmiş olduğum jelleşme yapısı ile ilgili. ABD 'de yapılan bir araştırmada ölçümlere göre hafif kilolu gurubundaki bireylere, normal beslenmelerine ek olarak 3 ay boyunca 50 gr/gün chia tohumu verilmiş. Bu süre sonunda chia tohumu verilen bireylerde kan lipit değerlerinde veya kilo verdirici etkisi ile ilgili belirgin bir azalma tespit edilememiş. Bunun dışında:

– Kalp –damar sağlığının korunması ve iyileştirilmesinde,

– Kemik sağlığının korunmasında ( özellikle süt içemeyenler için kalsiyum kaynağıdır.)

Diyabeti olan bireylerde kan şekerinin kontrolüne destek ve spor yapanlarda sporcu içecekleri ile benzer şekilde performans arttırıcı-destekleyici olarak, günde 2 yemek kaşığını geçmeyecek şekilde normal beslenmeye eklenebilir.

İlacı zehirden ayıran dozudur, demiş Paraselsus. Dengeden şaşmadığımız bir hafta olsun.