Saç dökülmesinin sebepleri

Mevsimsel değişiklikler, stres, demir eksikliği ve hormon bozuklukları saç dökülmesine neden olabilir. Ancak uzun süren saç dökülmeleri ciddi hastalıklardan kaynaklanabilmektedir. Dermatoloji uzmanları, saç dökülmesi ve tedavisi hakkında bilgi verdi. Uzmanlar, sağlıklı bir saç derisinde ortalama 100 bin adet saç bulunduğunu ifade ederek, 'Erişkinlerde yıkanma ve taramaya bağlı olarak günde ortalama 50-100 adet saç teli dökülmesi normaldir. Saç dökülmesi; hormonsal ve besinsel faktörler, kimyasal maddelere maruz kalmak, genetik yatkınlık, sistemik hastalıklar, kıl gelişimi bozuklukları, ilaçlar, psikolojik stres ve saçlı deri hastalıklarına bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir. Sağlıklı bir insanda saç dökülmeleri, iki aya kadar sürebilmektedir. Yılda üç kez tekrarlanan saç dökülme süresinin iki ayı aşması ise bazı ciddi hastalıkların habercisi olabileceği gibi uzman yardımı alınmasını gerektirebilir. 

Saç dökülmesi, genellikle tetikleyici faktörden 3-4 ay sonra başlamakta ve bu faktörler tedavi edildikten 6-12 ay sonra normale dönebilmektedir. Her saçın ömür süresi, kabaca üçe ayrılır. Büyüme evresi en uzun süren evredir, bu evrede saç ortalama ayda bir cm uzar. Bu evreyi tamamlayan saç, daha sonra birkaç hafta süren dinlenme evresine girer. Ortalama 2-3 hafta süren bu evreden sonra da saç dökülme evresine girecektir. Dökülme evresine giren saç, saç folikülü ile olan bağlantısını kaybeder ve 2-4 ay içinde dökülür. Bu süre, saça yapılan tarama, fırçalama, yıkama işlemleri ile daha da kısaltılabilir ancak uzatılamaz. Bu sürenin sonunda saça hiçbir şey yapılmasa bile saç kendiliğinden kayıp düşecektir. Dökülen saçın yerine saç folikülünden yeni saç üretilir. Bu döngü bir ömür boyu devam eder. Saçın dış görünüşünden hangi evrede olduğu anlaşılamaz ve herhangi bir zaman diliminde saçın %85-90'i büyüme evresinde, %1-2'si dinlenme evresinde, %10-15'i dökülme evresinde olur. Banyo yapılmayan günlerde günde 100 saç teline kadar dökülmenin normal kabul edilmesinin mantığı yukarıda anlatılan saçın fizyolojisinde ileri gelir. Bu evrelerin bilinmesi, saç dökülmelerinde tedavinin neden uzun sürdüğünün anlaşılması bakımından da önemlidir' dediler.

Saç dökülmesi neden olur?

1-Genetik faktörler: Saç dökülmesinin kadınlarda ve erkeklerde görülme nedenleri farklıdır. Erkeklerde görülen saç dökülmesi genellikle,  genetik olan ve toplumun %50'sinden daha fazlasında görülen erkek tip hormona duyarlı saç dökülmesidir. Bu tip saç dökülmesi kroniktir. Yaş ilerledikçe kellik gelişir ve sonuçta saç ekimini gerektirebilir.

2-Deri problemleri: Deri ve iç hastalıkları da saç dökülmesine neden olabilir. Deri kaynaklı dökülmelerin çoğu deriyi tutan hastalıkların saç derisini etkilemesiyle ortaya çıkar.

3-Yanlış beslenme alışkanlıkları: Besinsel nedenlere bağlı saç dökülmeleri de sık rastlanan diğer bir faktördür. Sonuçta saç canlı bir organdır ve onun da beslenmesi kanlanması gerekir. Düzenli ve dengeli beslenmemek, uzun süreli açlıklar, tek tip beslenme ve karbonhidrat içeriği yüksek gıdalar tüketmek, sonuçta saçı etkileyip dökebilir. Tedavisi son derece pratiktir ve dengeli beslenmeye başlanması önemlidir.

4-Vitamin ve mineral eksikliği: Eğer B12, D vitamini, folik asit, biotin, çinko, demir gibi vitamin ve mineralleri düşükse saç beslenemez ve dökülür. Hatta demir düşüklüğü yokken bile demir takviyesi saç dökülmesini azaltır. Bu durumlarda eksiğin takviyesi mutlaka bir uzmana başvurularak giderilmelidir.

5-Hormonal sorunlar: Eğer kişide hormonal problemler varsa, adet gecikmeleri ya da düzensizlikleri, tüylenme de artış, aşırı akne, kilo alımında hızlanma gibi sıkıntılar yaşıyorsa bu bulgulara saç dökülmesi eklenmişse bu kez hormonal saç dökülmesinden bahsedilebilir

6-Bazı iç hastalıkları ve ilaç kullanımı: Bazı iç hastalıkları; tiroit bezi hastalıkları ya da bu hastalıklar için kullanılan ilaçlar, romatizmal hastalıklar, kullanılan hormonlar, zayıflama hapları, böbrek üstü bezi hastalıkları, insülin direnci, diyabet, doğum kontrol hapları ve bazen de bu kontrol haplarının kesilmesi saç döken diğer nedenlerdir. Bu durumun mutlaka uzman doktorlar tarafından yapılacak muayene ve tetkiklerle kapsamlı bir şekilde araştırılması gerekir.

7-Doğum ve kemoterapi süreci: Tüm bunların dışında iki spesifik saç dökülme nedeni vardır.

Biri doğumlardan 2-3 ay sonra başlayan pospartum dökülmedir. Hamilelik boyunca dökülmesi gereken ama dökülmemiş saçların aniden hep birlikte dökülmesinden kaynaklanır. Uzman kontrolünde yapılacak takviyeler bu konuda rahatsızlığın giderilmesinde katkıda bulunur.

Bir diğeri kemoterapi alan hastalardaki saç dökülmesidir. Son yıllarda daha modern ilaçların kullanılmasıyla bu dökülmeleri daha az görülmektedir ancak zaten tedavi tamamlandığında kendiliğinden toparlanmaya eğilimli bir durumdur.

8-Kozmetik etkenler: Kozmetik alışkanlıklarının artması mekanik kimyasal ve fiziksel saç dökülmelerine neden olan diğer faktörlerdir. Yani saçları sıkı bağlamak, iç boneler, aşırı ısıya maruz bırakılan fön işlemleri, saç rengini açmak için kullanılan boyalar, açıcılar, düzleştirici yöntemler saça dışarıdan zarar vererek saç kaybına neden olmaktadır.

9-Stres ve depresyon: Aşırı stres her hastalığa olduğu kadar saç dökülmesine neden olan diğer bir sebeptir. Depresyon, anksiyete, psikozlar ve de bunların tedavisinde kullanılan ilaçlar saçı etkileyip dökülmesine neden olabilmektedir.

Ece Köseoğlu