KESTANE AĞAÇLARI HASTALIĞIN PENÇESİNDE

 'Hastalıkla boğuşan kestane üreticisi farklı ürünlere yöneliyor'

Başar Uçar – Küçük Menderes havzasının önemli ürünleri arasında yer alan kestanede bir türlü çare bulunamayan hastalıklar, Beydağlı üreticileri farklı ürün arayışlarına sevk etti.

Bölgenin en çok kestane üreten köyü olan Çomaklar'da üreticiler, kesmek zorunda kaldıkları kestane ağaçlarının yerine kiraz, ceviz, incir, armut fidanları dikmeye başladı.

Başta kestane kanseri olmak üzere, hastalık ve zararlıların büyük zarar verdiği ağaçlarda verim her geçen yıl düşerken üretici de ağaçlarını kesmeye başladı. Asırlık ağaçların kışlık odun haline geldiği ilçenin en çok kestane üreten köyü Çomaklar'daki kestane ağaçlarının %60'ının ürün veremez hale geldiği bildirildi. İlgili kurumların ve üniversitelerin araştırma ve uygulamalarına karşın kestanedeki hastalığa çare bulunamadığını söyleyen üreticiler, ağaçların birer birer kuruduğunu dile getirdi.

13 TONDAN 2 TONA GERİLEDİ

Çomaklar köyü üreticilerinden İbrahim Aydar, 'Çomaklar eskiden Ege'nin en çok kestane üreten köyüydü. Bugün baktığımızda ağaçların yarısından fazlası ölmüş durumda. 1990'lı yıllardan beri bu hastalığa çare bulunamadı. Gerek Tarım Müdürlüğü, gerek Orman Teşkilatı, gerekse üniversiteler ne araştırmalar, ne uygulamalar yaptı. Ne yapıldıysa çare olmadı. Üreticiye bir tek ağaçları kesmek kaldı. Geçen yıl 13 ton kestane toplarken bu yıl 2 tona düştü. Zarar her geçen gün büyüdüğünden üretici artık başka ürünlere yöneliyor' dedi.

Aydar, 'Hastalığa yenik düşen üreticimiz artık kiraz, ceviz, incir, armut gibi ürünleri dikip meyve almaya çalışıyor. Elbette bu ağaçların bir süresi var. O sürede zaman kaybı yaşanacaktır. Hiçbir şey lokomotif ürünü kestanenin yerini tutamaz. Çünkü kestane maliyetine karşılık verim ve fiyatla üreticiyi her zaman mutlu etmiştir. Yeni nesil kestane fidanları da dikiliyor ama bunlar da nasıl gelişir, nasıl olur bilemiyoruz. Büyükşehir Belediye Başkanımız Sayın Aziz Kocaoğlu, bize fidan desteği sağlayacaklarını söyledi. Bu sözü yerine getireceklerine inanıyoruz. Kestane olmasa bile ne eksen fazlasını veren bu topraklara sahip çıkacağız. Belki kestaneden aldığımız kazancı alamayacağız ama üretimden vazgeçmeyeceğiz. Bu hastalık Beydağ'ın tüm köylerini vurmuş durumda' dedi.

ÜRETİMDEKİ PAY DÜŞTÜ

İzmir Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü'nün resmi istatistiklerine göre Beydağ'ın önemli ihracat ürünü kestane her yıl kan kaybetti. 2011 yılında 110 bin meyve veren ağaç ile 3 bin 850 ton kestane üreten Beydağ o yıl İzmir'de üretimin merkezi oldu.

2012 yılı ile birlikte hızlı bir düşüşe geçen kestanenin yıllık üretimi 2 bin 943 tona, 2013 yılında da 2 bin 150 tona geriledi. Her yıl bir önceki yılı arar hale gelen kestane üreticileri 2014 yılında da 2 bin 770 ton ürün elde edilmesine karşın kestane 2011 yılında yakaladığı rakamların gerisinde kaldı.

TÜİK verilerine göre 2011 yılında Türkiye kestane üretiminin yaklaşık %7'sini gerçekleştiren Beydağ'ın üretimdeki payı 2014 yılında %3.3'e geriledi. Ödemiş, İzmir'in en çok kestane üreten ilçesi oldu.