KALKINMANIN İTİCİ GÜCÜ, DEMOKRASİ VE KOOPERATİFLERDİR!-13 (Hindistan-2)

'Kooperatif teşkilatı, her yerde sevilmiştir. Kredi ve satış için olduğu gibi istihsal vasıtalarını öğretip kullandırmak için de kooperatiflerden istifadeyi mümkün görüyoruz'

KEMAL ATATÜRK-1 Kasım 1936

(TBMM açılış konuşmasından)

Kooperatifleri finanse etmek üzere teşkilatlandırılan T.C. Ziraat Bankası ve Türkiye Halk Bankası kanunları da yine bu dönemde çıkarılmıştır. 1933 yılında 2284 sayılı Halk Sandıkları ve Halk Bankası Kanunu çıkarılmış, böylece küçük sanatkarların ve esnafın kooperatifler halinde teşkilatlanmaları ve bunların finansmanı amaçlanmıştır. Ancak Halk Bankası, biraz gecikmeli olarak 1938 yılında Celal Bayar'ın başbakanlığı zamanında açılmıştır. Aynı yıl Ankara ve İstanbul Halk Sandıkları da hizmete girmiştir.

12 Haziran 1937 tarihli 3202 sayılı kanunla da günümüzün T.C. Ziraat Bankası kurulmuştur. Bu kanun, kredi ve satış kooperatifleri başta olmak üzere tarımsal kooperatifleri destekleyen hükümler içerir. Zaten 1929 tarihli 1470 sayılı Zirai Kredi Kooperatifleri Kanunu, Ziraat Bankası'nı kooperatiflerin ana bankası olarak nitelendirmişti. 3202 sayılı kanunda da tarımsal kooperatiflerin banka tarafından kredilendirilmesi, tarım kredi ve tarım satış kooperatiflerinin ve birliklerinin bankanın kontrol ve denetiminde olduğu, zirai kredinin tazmininde bunların (küçük çiftçilerin) gözetileceği gibi hükümlere yer verilmiştir.

Dolayısıyla kooperatifçilik teşvik edilmiş, kredinin daha kolay alınabilmesi için kooperatiflere öncelik verilmiştir. 1961 Anayasası'nda yer alan 'Devlet, kooperatiflerin gelişmesini sağlayacak tedbirleri alır' hükmünden henüz ortada böyle bir Anayasa maddesi yokken kooperatiflerin yararlandığını söylemek yerinde olacaktır.

Hindistan'daki kooperatif hareketine devam ediyoruz:

• Nüfusunun yaklaşık BEŞTE BİRİ kooperatif ortağıdır.
• Kooperatifler, yoksulluğun azaltılması ve kadınların ekonomik hayatta yer alması

noktasında önemli rol oynamaktadır.

• 1972'de Gücerat bölgesinde kurulan 'Bağımsız Çalışan Kadınlar Birliği

(SEWA)' çalışmaları sonucunda 105 kadın kooperatifi kurulmuştur.

• SEWA; süt üretimi, kredi hizmeti, alım-satım, zanaatkrlık ve toprağa dayalı

sektörlerde 100 BİN ortağıyla çalışmalarını sürdürmekte.

• Grubun SEWA BANK adıyla bilinen bir de bankası bulunmakta.
• Ülkenin yağmurlu bölgelerinde besin ve pamuk üzerine organik tarım yapan

'Chetna Organic Agriculture Producer Company-Chetna Organik Tarım Üreticileri Birliği (COAPC)' adlı kooperatif kurulmuştur.

• COAPC, 2004 yılında başlattığı bir projeyle Andhra Pradeş, Maharashtra ve

Orissa bölgelerinde 8138 çiftçi ortağıyla 35 BİN DÖNÜMLÜK arazide organik tarım çalışmalarını sürdürmektedir.

• 2012'de COAPC'ın üye sayısı, 15 BİN'e ulaşmıştır.
• 'Hintli Çiftçiler Gübre Kooperatifi (IFFCO)', 1967 Kasım'ı başlarında çok

bölümlü kooperatif topluluğu olarak kurulmuş, başarılı bir kooperatif örneğidir. Gübre üretimi ve dağıtımı yapan IFFCO, kurulduğu yılda 57 olan kooperatif sayısını 2015'te 39.824'e yükseltmiştir. IFFCO, gübre sanayinde önemli bir role sahiptir. Ülkedeki üretimi artırmada dikkate değer katkılar sağlamaktadır.

• Puna bölgesinde faaliyetlerde bulunan 'Katı Atık Toplama ve Taşıma Kooperatifi

(SWACH)', 2300 ortağıyla 4 MİLYON haneye ulaşmakta, ayrışmış çöpleri alarak belli toplama noktalarında düzenlemektedir. Çöp toplayıcılarını, çöp satın alanlarını ve kayıt dışı geri dönüşümcüleri bir araya getiren kooperatif, yerel yönetimlerle ortaklaşa çalışmaktadır. Üyelerinin kaza ve sağlık sigortaları bulunmaktadır.

• Sonuç olarak Hindistan'da KOOPERATİFÇİLİK SOSYAL KALKINMANIN

ANAHTARI olarak değerlendirilmektedir.

SÜRECEK

KAYNAKLAR:

– G-20 Ülkelerinde Kooperatifçilik, T:C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü yayını, 2015, Ankara.

– http://koop.gtb.gov.tr/ Erişim: 2.5.2020-23:32

– https://ticaret.gov.tr/kooperatifcilik/kooperatifler-hakkinda-bilgiler/tarihce – Erişim:2.5.2020-23:21

– http://apelasyon.com/Yazi/889-ataturk-ve-kooperatifcilik, Erişim tarihi:03.04.2020-19:51