ÇİFTÇİ: 2002YE GÖRE ÜRETİM DÜŞTÜĞÜ HALDE

ZİRAAT MÜHENDİSLERİ İZMİR ŞUBE BAŞKANI FERDAN ÇİFTÇİ, ÖDEMİŞ'TE PATATES'İ DEĞERLENDİRDİ

Ödemiş'te patates piyasasındaki çığlığın duyulması için Ödemiş'e gelen TMMOB Ziraat Mühendisleri İzmir Şube Başkanı Ferdan Çiftçi, patates üretiminde kilo başına 50 kuruşa yakın harcama yapıldığını kaydetti.

Ödemiş ovasında geçtiğimiz hafta başlayan bugünlerde artarak devam eden patates hasadında verim beklentiyi karşılarken, piyasanın kötü olması üreticileri derinden etkiliyor.

Patatesin tarlada 25 kuruş olduğunu belirten üreticiler bu şartlarda gelecekte üretim yapamayacaklarını söylerken, Ziraat Mühendisleri Odası İzmir şubesinden de çözüm önerileri geldi.

Patates konusunda enine boyuna değerlendirme yapan Ferdan Çiftçi şunları ifade etti:

'ÖDEMİŞ, TÜRKİYE'DEKİ PATATES ÜRETİMİN BAŞINDA GELİYOR'

'Bugün Küçükmenderes'in kalbi Ödemiş'teyiz. Ödemiş, Türkiye'deki en önemli patates yetiştirilen alanların başında geliyor. En önemli özelliği de toprağının zenginliği ve yılda iki kez patates yetiştirebilmesidir. Böylesine memba bir ovayı en iyi şekilde sahip çıkmamız gerekiyor. Bu toprakları sahip çıkmanın yolu da üreticimizi sahip çıkmaktan geçiyor. Ancak bugün Ödemiş'te patates tarlada 15-25 kuruş deniliyor. O zaman üreticimiz nasıl geçimini sağlayacak, çocuklarına nasıl bakacak, toprağını nasıl ekecek dahası yaşadığı kırsalda duracak mı? Bunları sorgulamamız gerekiyor.'

'2-3 YILDA BİR DİP YAPIYOR'

'Patates diğer tarım ürünleri gibi 2-3 yılda bir dip yapıyor normalde de diğer sektörlere göre çok para kazanmıyor. Geçtiğimiz yıllarda 1 kilo patatesin 9 kuruşa kadar düştüğünü hepimiz hatırlıyoruz. Bu yılda ilk olarak Adana'dan gelen sinyallerle piyasanın kötü olduğu hissedildi. Adana'da turfandada 50 kuruşa kadar düştüğünü öğrendik ve üreticinin isyan ettiğini gördük. Ülkede diğer alanlarda görülen baskı orada da çiftçi üzerinde görüldü. Çiftçimiz görünmek ve derdini anlatmak istiyor.'

'ÜRETİMDE KİLO BAŞINA 50 KURUŞ HARCANIYOR'

'Ödemiş'te geçtiğimiz günlerde söküm başladı ve 10 gün içerisinde artarak devam edecek. Bugün patates üretiminde kilo başına 50 kuruşa tekmül eden bir masraf varken patatesin daha ilk günden 25 kuruş olmasından bahsedilmesi çok kötü bir durumdur %80 zarardır. Böyle bir durumda çiftçimiz hayatını nasıl sürdürebilecek, kırsalda yaşamaya nasıl devam edecek. Çiftçimizin feryadı nasıl duyulacak.'

Sorunun sadece arz fazlalığından olmadığını söyleyen Çiftçi rakamlar verdi:

'SORUN ARZ FAZLASI DEĞİL!'

'Sorun sadece arz fazlası olarak yansıtılmamalıdır. En büyük sorunlardan birkaçı üretim dengesizliği, ihracat tıkanıklığı ve aracıların çokluğudur. Arz fazlası üretim den kaynaklı sorun denilerek diğer konular göz ardı edilmemelidir.'

'ÜRETİMDE GERİLEDİK'

'İstatistik rakamlarına göre 2002 yılında 5 milyon 200 bin ton patates üretimimiz varken, 2015 yılında 4 milyon 460 bin ton üretimimiz var. 1 milyon 980 bin dekar alanda üretim yaparken 1 milyon 530 bin dekar alanda üretim yapmaktayız. Yani gerilemiş durumdayız. Evet, zaman zaman verimdeki yükseliş her ne kadar denge kazandırmış olsa da geriledik. Ayrıca 2002 yılında 65 milyon nüfus varken, bugün 78 milyon ülke nüfusumuz var. 13,5 milyon nüfusumuz arttı. 2002 yılında kişi başına 80 kilo patates varken 2015 yılında kişi başına patates 60 kiloya düştü. Yani arz fazlalığı yok aksine %25 üretim kaybı var.'

Sorunun çözümü konusunda fikirlerini ortaya koyan Ferdan Çiftçi şöyle devam etti:

'ÜRETİME DOĞRU DESTEK VERİLMESİ, SOĞUK DEPOLAR ARTIRILMALI'

'Çözüm noktasında ilk olarak üreticimizin girdi yükünü iyi derecede hafifletmek olmalıdır. Hep söylenen ancak bir türlü yapılamayan üretim planlamasının hayata geçmesi gerekmektedir. Desteklemelerde planlı yapılmalıdır. Patatesten konuşuyoruz, patatesi her yerde destek vermeye gerek yoktur. Örneğin Ödemiş'te yılda iki kez patates yetişen yerde, Nevşehir'de, Adana'da üretime destek vermek gerekmektedir. Farklı bir örnek vermek gerekirse çeltik üretimini de Edirne'de destek verilirse doğru ve yöresel destekler verilmiş olur. Soğuk hava depoları artırılarak depolama ömrünün uzatılması gerekmektedir. En önemlisi de ihracat tıkanıklığını çözmek gerekmektedir.'

'İHRACAT TIKANIKLIĞINI ÇÖZMELİYİZ'

Tarım ürünlerinde ithalatçı, gıda ürünlerinde ihracatçı ülke olduğumuzu söyleyen Çiftçi, 'Tarım ürünlerinde bugün maalesef ithalat eden ülkeyiz. İhracatımızı komşu ülkelerimiz ile sağlıyorduk. Ancak bugün komşularımız ile kavgalı durumdayız.  En başta Rusya ve Suriye ile olmak üzere İran, Irak gibi komşularımıza ihracatımız yok. Tarım aynı zamanda uluslar arası ilişkileri olan bir sektördür. Ülkemiz bugün bahsedildiği üzere tarımda ithalatçı, gıda ürünlerinde ihracatçı ülkedir. Tarımda da ihracat eden bir ülke olmasını temenni ediyoruz.

Süt piyasasına yapılan müdahalenin, patates piyasasına tam anlamıyla yapılamayacağını söyleyen Çiftçi son olarak şunları kaydetti:

'DEVLET PATATES ALIMI YAPABİLİR'

'Süt piyasasında düşüşler yaşandı ve Gıda Tarım Hayvancılık Bakanlığı süt piyasasına müdahale ederek sütün litre fiyatını daha önce olduğu fiyata çekti. Patateste bunun yapılabileceğini düşünmüyorum ama piyasayı rahatlatmak adına devletin üreticiden belirlenen bir fiyatta patates alması olabilir. Belirlenen bir fiyatta sektördeki taban fiyatı oluşturmuş olur, devlet aldığı patatesi yardıma muhtaç ailelere ya da yardıma muhtaç bir ülkeye dağıtabilir.'

Kerem Karamanlıoğlu