51 yıl önce idam edilmişlerdi: “Üç Fidan” anılıyor

Türkiye'de 68 sol gençlik hareketi önderleri Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan, Ankara 1 No.lu Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi tarafından verilen idam cezasının Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde onaylanmasıyla 6 Mayıs 1972'de Ankara'da Ulucanlar Cezaevi'nde idam edildiler. Gezmiş, İnan ve Aslan, idam edilmelerinin 51. yılında da anılıyorlar.

İDAM EDİLME NEDENLERİ 

1969 yılında Deniz Gezmiş, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nin işgalini organize ederek hakkında tutuklama emri çıkarıldı. Ancak Gezmiş, yakalanmaktan kaçarak Filistin'e kaçtı. 12 Mart 1971'deki askeri darbe, öğrenci hareketini hedef aldı ve THKO ve THKP-C'nin birçok üyesi tutuklandı veya öldürüldü. Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan, Gemerek, Şarkışla ve Kayseri'de yakalandı.

Bu üç kişi, Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı 1 No'lu Askeri Mahkeme'de Baki Tuğ tarafından savcılığı yapılan ve Ali Elverdi'nin başkanlığını yaptığı mahkemede yargılanarak idama mahkum edildi. Kurtarma girişimleri çoğu kez sonuçsuz kaldı. Ancak hapisten kaçan Mahir Çayan önderliğindeki bir grup, NATO'ya ait radar istasyonunda çalışan iki İngiliz ve bir Kanadalı teknisyeni kaçırarak Gezmiş, Aslan ve İnan'ın serbest bırakılmasını talep etti. Ancak Kızıldere'de evlerinde kuşatılan grup, öldürüldü.

Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın idam cezaları, 24 Nisan 1972'de TBMM'de yapılan oylamada 48'e karşı 273 oyla onaylandı. İdam kararları, Adalet Partisi lideri Süleyman Demirel'in grubunun, 27 Mayıs 1960 darbesinden sonra idam edilen Başbakan Adnan Menderes, Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan'a karşılık olarak 'üç – üç' diye tempo tutarak onayladığı görüldü. CHP kanadında ise İsmet İnönü ve Bülent Ecevit ile birlikte siyasi suçlarda idam cezasına karşı çıkarak ret oyu kullandılar.

Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan, 6 Mayıs 1972'de Ankara Ulucanlar Cezaevi'nde sabaha karşı idam edildiler. Gezmiş ve Aslan 25, İnan ise 23 yaşındaydı. Günümüzde Ankara Ulucanlar Cezaevi, bir müze olarak ziyaret edilebilmektedir.

Haber Merkezi